Evet, her bahar mevsiminde pek hakîmane, basîrane, kerîmâne faaliyetler başlar ve hârikulâde san’atlar yapılır. Ve bütün bu ameliyat, kemâl-i sür’atle, suhûletle muntazaman cereyan etmekte olduğu görünür.

İşte, bu hârikulâde faaliyetler öyle bir Zâtın hâtemidir ki, hiç bir mekânda olmadığı halde, her mekânda ilim ve kudretiyle hâzır ve nâzırdır.

YEDİNCİ LEM’A: Bakınız! Aktar-ı semavât ve arz sahifeleri üstünde hâtem-i ehadiyet göründüğü gibi, kâinatın hey’et-i mecmûasının büyük sahifesi üzerinde de pek vazıh bir sûrette hâtem-i tevhid görünmektedir.

Evet bu âlem pek muhteşem bir saray veya muntazam bir fabrika veya mükemmel bir şehirdir. Bu fabrika-i kâinatın eczası, efrâdı ve envâı, âlât ve edevatı arasında hakîmane bir muarefe ve tanışmak ve dostâne bir mükâleme ve konuşmak ve pek kerîmâne bir muavenet ve yardımlaşmak vardır ki, kemâl-i sür’atle pek uzun mesafelerden birbirinin savtını işitir ve ihtiyacını görür gibi derhal imdâdına yetişir, ihtiyacını defeder. Evet, semâdaki ecrâm ve yıldızların birbirine ve arza verdikleri ziyâ, hararet, bilhassa arza yaptıkları sâir yardımlarını görüyorsunuz. Ve keza, bulut ile arz arasında cereyan eden su alış verişine bakınız ki, arz, suyu buhar şeklinde buluta veriyor, bulut da kendi fabrikalarında lâzımgelen ameliyatı yaptıktan sonra buz, kar, yağmur şeklinde iade ediyor. Sanki o câmid cirmler, lîsan-ı halleriyle telsiz telgraf gibi birbiriyle konuşur ve yekdiğerine arz-ı ihtiyaç ediyorlar. Bilhassa bütün o ecrâm âdeta el ele vermiş gibi, kemâl-i ciddiyetle zevilhayata lâzım olan şeyleri tedârik etmek hizmetinde sa’y ediyorlar ve bir Müdebbir’in emrine bağlı olup bir gayeye teveccüh ediyorlar.

Evet şu teavün kanununa ittibaen, şems, kamer, gece ve gündüz, yaz ve kış taraflarından yapılan yardımlar sayesinde, şu hayvanların erzakını yetiştiren nebâtât izn-i İlâhî ile meydana gelir. Hayvânât da emr-i Rabbânî ile beşerin ihtiyacatını yerine getirir. Bal arısiyle ipek böceğinin insanlara yaptıkları yardımlar, bu dâvayı isbat eder.

Evet bu gibi eşyayı camidenin yekdiğerine yaptıkları şu yardımlar,pek âşikâr bir delildir ki, onlar kerîm bir Müdebbir’in hademesi ve amelesi olup O’nun emri ile, izni ile iş görürler.