Kur’ân, insanların yed-i istifadesine geçen eserlerin en büyüklerinden biridir. Kur’ân’da büyük bir insanın hayal ve seciyesi, en vâzıh şekilde görülmektedir. Carlyle “Kur’ân’ın ulviyeti, onun cihanşümul hakîkatındadır” dediği zaman, şübhesiz doğru söylemişti. Muhammed’in (A.S.M.) doğruluğu, faaliyeti, hakîkatı taharride samimiyeti, sarsılmayan azmi, îmanı, kendisini dinlemek istemeyenlere ezelî hakîkatı dinletmek yolundaki sebatı; bana kalırsa onun o cesur ve azimkâr peygamberin hâtem-i risâlet olduğunun en kat’i ve en emin delilleridir. Kur’ân akaid ve ahlâkın, insanlara hidâyet ve hayatta muvaffakıyet te’min eden esâsâtın mükemmel mecellesidir. Bütün bu esâsâtın üssü’l-esası, âlemin bütün mukadderatını yed-i kudretinde tutan Zât-ı Kibriya’ya îmandır.

Allah’ın birliğine îman etmek hakîkat-ı kübrâsını i’lân ediyorken, Kur’ân lîsan-ı belâgatın en yükseğine ve nezahetin şâhikasına varır. Kur’ân Allah’ın irâdesine itaatı, Allah’a isyanın neticelerini îzah ederken, insanların muhayyilesini elektrikleyen en seyyal lîsanı kullanır. Resûl-i Kibriya’ya teselli vermek ve onu teşvik etmek, yahud halkı sâir peygamberlerin ahvâliyle, milletlerinin âkibetiyle korkutmak îcab ettiği zaman, Kur’ân’ın lîsanı en kat’i ciddiyeti almaktadır. Mâdem ki Kur’ân’ın birbirine düşman kabileleri, yekdiğeriyle mücadele eden unsurları derli toplu bir millet haline getirdiğini, onları eski fikirlerinden daha ileri bir seviyeye yükselttiğini görüyoruz; o halde belâgat-ı Kur’âniye’nin mükemmeliyetine hükmetmeliyiz. Çünkü, Kur’ân’ın bu belâgatı, vahşi kabileleri medenî bir millet haline getirmiş; dünyanın eski tarihine yeni bir kuvvet ilâve etmiştir. Zaman ve mekân i’tibâriyle birbirinden çok uzak oldukları gibi, fikrî inkişaf i’tibâriyle de birbirinden çok farklı insanlara hârikulâde bir hassasiyet ilham eden ve muhalefeti hayrete ve istihsana kalbeden Kur’ân, en şâyan-ı hayret eser tanınmaya lâyıktır. Kur’ân, beşerin mukadderatiyle meşgul âlimler için tetebbua şâyan en faideli mevzu sayılır.

Doktor City YOUNGEST

Kur’ân’ın mutaassıb münekkidi ve mütercimi Corsele (Korsel) diyor ki:

Kur’ân, Arabcanın en mükemmel ve pek mevsuk bir eseridir.