O’lim O’ylangani Kabi Dahshatli Emas
Zalolat vahimalidir; o’limni dahshatlantirar. O’lim libos almashtirishdir, yo makon almashtirishdir. Zindondan bo’stonga chiqar.
Kim hayotni istarsa shahidlik istashi kerak. Shahidning hayotiga Qur`on ishora etar. Sakarotni totmamish har bir shahid, o’zini
Hayot biladi, ko’radi. Lekin yangi hayotni yanada pok biladi.
O’ylaydiki o’lmamish. Mayyitlarga nisbati, diqqat et shunga o’xshar:
Ikki odam, tushda lazzatlar navlari jamlangan go’zal bog’chada ikkisi kezmoqdalar. Biri tush bo’lganini bilar; lazzat olmaydi.
Uni xursand etmas, balki afsuslantirar. Boshqasi; biladiki olami yaqazodir; haqiqiy lazzat olar, unga haqiqiy bo’lar.
Tush misolning soyasi, misol esa barzohning soyasi bo’lmishtir. Undan ularning dasturlari bir-biriga o’xshaydi.
* * *
Siyosat Fikrlar Olamida Bir Shaytondir; Istioza Etilishi Kerak!
Siyosati madaniy, aksarning rohatiga fido etar eng ozni. Balki zolim ozchilik, o’ziga qurbon etar avomning aksarini.
Adolati Qur`oniy; bir ma`sumning hayoti, qoni hadar ko’rolmas, uni fido etolmas emas aksariyatga, hatto navning umumi...
Oyati مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ ikki siri azimni tayin etadi nazarga. Biri: Mahzi adolat. Bu dasturi azimni
Ki fard ila jamoat, shaxs ila navi bashar, qudrat qanday bir ko’rar; adolati Ilohiy, ikkisiga bir boqar. Bir sunnati doimiy.
Shaxsi vohid, haqqini o’zi fido etadi. Lekin fido etilmas, hatto umum insonga. Uning ibtoli haqqi, ham iroqa-i dami,
Ham zavoli ismati: Ibtoli haqqi navning ham ismati basharning mislidir, ham o’xshashi. Ikkinchi siri budir: Xudgamiy bir odamiy
Hirs va havas yo’lida bir ma`sumni o’ldirsa, agar qo’lidan kelsa, havasiga mone bo’lsa xarob etar dunyoni, imho etar bani-odamni.
* * *
Zaiflik Dushmanni Jasoratlantirar. Alloh Abdini Tajriba Etar. Abd Allohini Tajriba Etolmas.
Ey qo’rqoq va ham zaif! Xavf va zaifliging behuda, ham senga qarshi; ta`siroti xorijiy jasoratlantirar, jalb etar.
Ey vasvasali vahhom! Muhaqqaq bir foyda, mavhum zararlar uchun fido etilmas. Senga lozim harakat, natija Allohnikidir.
Ishiga qo’shililmas. Alloh tortar abdini maydoni imtihonga. "Bunday qilsang agar, bunday qilaman men" der.
Abd esa hech qilolmas Allohini tajriba. "Rabbim muvaffaq etsin, men ham buni qilaman" desa tajovuz etar.
Isoga demish Shayton: "Modom har ishni U qilar; qadar birdir, almashmas. Tog’dan o’zingni ot. U ham senga ne qilar?"
Iso dedi: "Ey mal`un! Abd etolmas Rabbini tajriba va imtihon!."
* * *
Yoqtirgan Narsangda Ifrot Etma
Bir dardning darmoni, boshqa dardga dard bo’lar. Zaharga qarshi dori zahar bo’lar. Darmon haddan o’tarsa dard keltirar, o’ldirar.
* * *